Выбор варианта осуществляется с помощью нижеприведенной таблицы.

Задания

1. Определите склонение имен существительных по словарной форме, выделите рабочую основу.

2. Определите тип склонения прилагательных.

3. Составьте и просклоняйте словосочетания в единственном и множественном числе.

4. Определите падеж слов в словосочетаниях и переведите на русский язык с учетом падежных форм.

5. Определите по форме Infinitivus praesentis activi основу инфекта и тип спряжения глаголов.

6. Проспрягайте глаголы, указанные в 5 задании, в  Praesens,  Imperfectum и Futurum  1 activi  и passivi с переводом на русский язык.

7. Переведите письменно текст на русский язык.

8. Переведите на русский язык и заучите латинские юридические изречения и формулировки (одинаковые для всех вариантов).

Вариант 1

1. crimen, inis n; poena, ai f;  dies, ēi m; reus, i m;  officium, i n; lapsus, us m; victoria, ae f; liber, bri m; puer, eri m; obligation, onis f.

2. securus, a, um; liber, era, erum; bonus, a, um; simplex, icis; celer, eris, ere; nobilis, e; gracilis, e; recens, ntis.

3. надежный свидетель-

testis, is m

certus, a, um

легкое наказание-

poena, ae f

levis, e

малый ущерб-

damnum, i n

parvus, a, um

4. Leges ferendae; culpae levis; falsam accusationem; personis famosis.

5. accusāre; punire;  docēre; credĕre.

7.  De legibus ferendis, addendis, corrigendis vel irritandis

Lex aut  rogatur, id est fertur; aut abrogatur; aut derogatur, id est pars primae legis tollitur; aut subrogatur, id est  adicitur aliquid primae legi; aut obrogatur, id est mutatur aliquid ex  prima lege

Вариант 2

1. Lex, legis f; caput, itis n; servus, i m;   tempus, oris n; iustitia, ae f;  sequester, tri m, dolus, i m; subsidium, i n; res, ĕi f; usus, us m.

2. certus, a, um;  miser, era, erum;   hutilis, e; audax, acis; delicatus, a, um; fortis, e; malus, a, um; elegans, antis.

3. полная конфискация- forisfactura, ai f plenus, a, um

собственный земельный участок- fundus, i m proprius, a, um

жестокое преступление- crimen, inis n  atrox, ocis.

4. diebus certis; domus Romanus; meam culpam; altero reo.

5. audire; approbāre; absolvĕre; vidēre.

7. De summa obligationum divisione

Omnium obligationum summa divisio in duo genera deducitur; namque aut civiles sunt aut praetoriae. Civiles sunt, quae aut legibus constituitae aut certe iure civili  comprobatae  sunt. Praetoriae sunt, quas praetor ex sua iurisdictione constituit,  quae etiam honorariae vocantur.

Вариант 3

1. Merces, edis f; ius, iuris n; corpus, oris n; dominus, i m; contractus, us m; spes, ei f; aerarium, i n; culpa, ae f; accusation, onis f; iudicium, i n.

2. summus, a, um; ratus, a, um;  sapiens, entis; brevis, e; acer, cris, cre; levis, e; fortuitus, a, um; civilis, e.

3. опороченная личность- persona, ae f

famosus, a, um

определенный срок-

dies, ei f

certus, a, um

компетентный судья-

iudex, icis

competens, entis

4. Auctorem solum; ageri publici; res corporales; civitatum liberarum.

5. Condemnāre; defendĕre; sentire; spondēre.

7. De modo suppliciorum

Summa supplicia  sunt; crux, cremation, decollatio. Mediocrium autem delictorum  poenae sunt: metallum, ludus, deportatio; minimae: relegatio, exilium, opus publicum,  vincula.

Вариант 4

1. Praetor, oris m; arbiter, tri m; edictum, i n; cura, ae f; dolus, i m;furtum, i n; fides, ei f; status, us m; civis,  is m; plebs, plebis m.

2. Strictus, a, um; utilis, e; celer, eris, ere; felix, icis; liber, era, erum; par, paris; malus, a, um; civilis, e.

3. преторское право

ius, iuris n

praetorius, a, um

легкое наказание

poena, ae f

levis, e

долгосрочный договор

contractus, us m

diuturnus, a, um

4. Legem  supremam; dolo  malo; bella  domestica, senatus Romanus

5. Gubernāre; regĕre, monēre; munire

7. De fontibus iuris Romani

Jus populi Romani constat ex legibus, plebiscitis, senatus consultis, constitutionibus principum, edictis eorum. Lex est, quod populus iubet atque constituit.  Plebiscitum est, quod plebs iubet atque constituit. Senatus consultum est, quod senatus iubet atque constituit. Constitutio principis est, quod imperator decreto vel edicto vel epistulā constituit. Edicta sunt praecepta eorum.

8. Общее задание для всех:

1.  Argumenta ponderantur, non numerantur

2. Audiatur et  altera pars

3. Contra factum non datur argumentum

4. Cui prodest?

5. Dic, dus, fac, fer

6. Dura lex, sed  lex

7. Fiat iustitia, pereat mundus

8. Ignorantia non est argumentum

9. In dubio pro reo

10. Judex est lex loquens

11. Jus est ars boni et aequi

12. Jus vitae necisque

13. Lex specialis  derogate generali

14. Melior est iustitia praeveniens, quam puniens

15. Non bis in idem

16. Nullum crimen, nulla poena sine lege

17. Quis? Quid? Ubi? Quibus auxiliis? Cur? Quomodo? Quando?

18. Qui tacet, consentit

19. Salus populi suprema lex (esto)

20. Tres faciunt collegium.

Образцы текстов для перевода

1. APUD ARBITRUM

Arbĭter noster Marcus Tullius est vir laboriōsus et iustus. Hodie apud arbitrum multae causae privātae sunt: de debetis  pecuniāriis; de testamentis et de mandātis. Primus reus iam in iudicio est cetěri etiam in iudicio sunt. In numĕro causārum prima est causa mea de mandāto et debĭto  pecuniārio. Adversarius meus est Gaius  Semprōnius.

2. DE  DIOGENE

Diogĕnem  interrogat vir quidam, quomǒdo posset punīre inimīcum suum. «Inimīcus tuus  puniētur, - inquit Diogĕnes, - si ipsum bonum et honestum eris.»

3. DE AEGYPTO

Aegyptys Afrĭcae regnum antīquum erat. Incŏlae eius praecipue agricultūram execēbant et mercatūram cum popŭlis Europae, praesertim cum Graecis; faciēbant. Nilus fluvius et antea erat, et nunc est, et diu erit certum beneficium natūrae, quia in Aegypto raro pluit. Is autem extra ripas diffluit, terram irrĭgat et frugifĕram reddit. Ităque agricŏlae Aegypti habĭtant non procul ab eius ripis.

4. DE GERMANIĀ

Tacĭtus Germaniam et vitam incolārum descrībit. Incŏlae Asiae vel Afrĭcae vel Italiae Germaniam non petunt; metuunt enim silvas terrae et ferociam incolarum. Incolae Germaniae in pugnā hastas gerunt. Galeis se non tegunt. Littĕras incolae Germaniae neglĕgunt. Agricultūram saepe curae feminārum committunt.

5. DE SPARTA

Sparta est oppĭdum Graeciae. Lacedaemonii sive Spartāni incŏlae Spartae sunt. Sparta muros et portas non habet, nam in viris est praesidium. Arma Lacedaemoniōrum scuta et hastae et gladii sunt. In gymnasiis Spartae puĕri ludunt; gymnasium est schola disciplīnae et patientiae. Corōna est praemium vitoriae puerōrum. Simulacra Mercurii dei gymnasia ornant, nam in tutēia Mercurii sunt.

6. DE ITALIA

Italia est terra Eurōpae. Italia habet insŭlas. Sicilia est insŭla Italiae. In ora Siciliae est Aetna. Aetnam ornant silvae. Incŏlae Italiae sunt nautae. Nautae procellas non timent: Stellae noctu nautis viam indicant. Italia est patria poētarum. Italiae parant poētae gloriam. In Italia est Roma. Vias Romae statuae ornant. In viis Romae sunt area et statuae deārum.

7. DE ARMIS ET TELIS ROMANŌRUM

Romāni arma et tela habēbant. Arma erant scuta, lorīcae, galeae. Gladios, pila, fudas et saggitas Romani tela nominābant. Ei scuta signis aёneis et aquĭlis vel corōnis ornābant, scuta brachio laevo gestābant. Pilis emĭnus, gladiis comĭnus  pugnābant. Fundae et sagittae erant tela sociōrum Romanōrum.